سواد بدنی (سواد جسمانی) چیست و چه نقشی در تربیت کودکان دارد؟

سواد بدنی چیست؟ واژه سواد، جزو واژگانی است که در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد و بر اساس تعریف سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان یونسکو، شامل توانایی شناسایی، درک، تفسیر، برقراری ارتباط و حساب کردن با استفاده از مواد نوشتاری است. سواد ابعاد مختلفی دارد و حق مسلم تمام انسان ها است. سواد جسمانی یا سواد بدنی، یکی از اصطلاحاتی که در تربیت بدنی استفاده می شود و مورد بحث متخصصان این حوزه قرار گرفته است. اما سواد جسمانی به چه معنا است و چه کاربردی دارد؟

سواد جسمانی چیست؟

سواد بدنی چیست؟ بر اساس منابع علمی، سواد جسمانی به انگیزه، اعتماد به نفس، درک فعالیت حرکتی برای مشارکت در فعالیت های بدنی و شایستگی جسمانی، گفته می شود. در حقیقت سواد جسمانی، ابزاری برای حضور کارآمد در فعالیت های بدنی و ورزشی است. فردی که دارای سواد جسمانی است، با شایستگی و اعتماد به نفس، به انواع مختلف فعالیت های جسمانی می پردازد که این فعالیت ها برای رشد سالم او مفید هستند.

سواد جسمانی شامل مهارت هایی است که لازم است قبل از سن جهش نمو نوجوانی، رشد و توسعه یابد. رشد سواد جسمانی یک مولفه کلیدی در توسعه بلند مدت ورزشکار محسوب می شود و لازم است در دوران کودکی (زیر ۱۰ سال) با شرکت در فعالیت های مختلف رشد یابد. این فعالیت ها اگر زیر نظر متخصص انجام شود تاثیر بیشتری خواهد داشت.

تاریخچه سواد بدنی

در میان متخصصین و پژوهشگران تربیت بدنی، مارگات وایتهد، فردی است که به موضوع سواد جسمانی پرداخته است. او بیش از یک دهه به جستجوی مفهوم عینی این واژه پرداخته بود و به دنبال مفهومی می گشت که به لحاظ فلسفی و تئوری درست و قابل اجرا باشد.

او ابتدا سواد جسمانی را اینگونه معنا کرد: :«پیکره زنده و بعد تنایشی حیات انسانی». مفهوم سواد جسمانی تجربه هایی را شرح می دهد که هدف آن ها افزایش و بهبود جنبه های حرکتی است که امکان رسیدن به اهداف را فراهم می سازند.

مولفه های سواد جسمانی

سواد جسمانی شامل مولفه های زیر است:

• جسمانی (توانایی ها و مهارت هاب حرکتی)
• شناختی (دانش، استدلال، درک و استراتژی)
• روانشناختی (اعتماد به نفس، انگیزش، عواطف و هیجان ها)
• اجتماعی (ارتباط، اخلاق، فرهنگ و…)

فایده سواد جسمانی

فردی که سواد جسمانی دارد قادر به انجام کارهای زیر است:

• انواع مختلف حرکت ها را با اعتماد به نفس و خلاقیت تمام به نمایش می گذارد.
• در هر محیطی، برای خود انتخاب های سالم و فعالی دارد.
• انگیزه و درک به کارگیری فعالیت های مختلف را افزایش می دهد.

سخن پایانی

سواد بدنی چیست؟ سواد جسمانی یکی از مباحث تربیت بدنی است که شامل انگیزه، اعتماد به نفس و درک فعالیت های حرکتی برای مشارکت در فعالیت های بدنی است. لازم است سواد بدنی در سنین کودکی و پیش از ورود به دوره نوجوانی مورد توجه قرار گیرد. سواد جسمانی مولفه های گوناگون جسمانی، روانشناختی، اجتماعی و… را در بر می گیرد و از اهمیت بالایی برخوردار است.